Leem opslaan, voorbereiden etc

Omdat het bouwen met stro en leem zoveel facetten heeft is hier een speciaal forumonderdeel voor geopend.

Moderator: Moderators

Plaats reactie
Geertje
Berichten: 126
Lid geworden op: 07 jan 2017, 13:39
Locatie: De Hoeve
Contacteer:

Leem opslaan, voorbereiden etc

Bericht door Geertje »

Eindelijk ben ik er in geslaagd een flinke bult leem / klei uit de buurt te bemachtigen. Die ligt momenteel gewoon op een plek waar ruimte was. Er moet nog zand en stro bij voor de verschillende toepassingen die ik op het oog heb: binnenwanden stuken en in 2 kamers een lemen vloer. Maar die projecten gaan allemaal pas zomer 2022 plaatsvinden. Nu is mijn vraag: hoe sla ik de leem tussentijds het beste op en hoe bereid ik deze het beste voor?

In het boek 'Clay & lime renders, plasters & paints' wordt aangeraden het zo snel mogelijk nat te zeven en dan zo lang mogelijk op te slaan. Overtollig water kan er dan na verloop van tijd worden afgeschept. Er staat dat dit de binding van de klei en zand verbetert, met als sprekend voorbeeld dat Japanse tempelstukadoors hun leempleisters maar liefst 3 jaar (nat) bewaarden vóór gebruik.

3 jaar heb ik dus niet, wel 1 jaar. Maar het lijkt me ontzettend veel werk en bovendien vraag ik me af wat dan een handige opslag zou zijn. IBC containers waar de bovenkant is afgezaagd? (Ik neem aan dat de Japanse tempelbouwers daarvoor speciale leemkuilen hadden, maar als ik hier een kuil ga graven zal je twee jaar later net zien dat daar nu juist een stal moet worden gebouwd, ik houd het liever nog even verplaatsbaar.)
Als ik de posts op deze pagina doorlees slaan de meesten van jullie het simpeler op. Dus: onder dak, onder een zeiltje?

NB: ik wil deze leem gebruiken voor een raaplaag op de muren, af te werken met een gekochte witte leemfinish. Of eventueel met kalk, mocht ik daar erg veel plezier in krijgen. De finish is maar dun, dus de grove steentjes moeten wel uit de leem. Ik kan natuurlijk ook een deel zeven en de leem in 2 lagen aanbrengen.
Voor de vloer weet ik nog niet zeker of zit ook de zichtbare laag wordt -een optie is om in de woonkamer aan het oppervlak een laag lichtere leem aan te brengen, bv zoiets als dit https://www.leemshop.nl/kopen/leemstuc/ ... leem-stuc/ Dat maakt het natuurlijk wel weer wat duurder en minder milieuvriendelijk (transport) maar ja, het oog wil ook wat. Hoe dan ook, nog anderhalf jaar om daarover te beslissen.
ritsaert snijder
Berichten: 4465
Lid geworden op: 09 dec 2009, 10:53
Locatie: kachelbouwer /Portengen

Re: Leem opslaan, voorbereiden etc

Bericht door ritsaert snijder »

Greetje,
Ik heb de leem destijds in grote metseltroggen gestort met veel water. Doel is om de klonten klei op te lossen. Metseltroggen zijn voor mij beter handelbaar dan een IBC tank. Om de paar dagen goed roeren met een dwangmenger. Voor gebruik een dag of twee laten staan en dan kan je het overtollige water afscheppen en op smaak maken met metselzand.

Tegelijkertijd je leem testen; kijken hoeveel metselzand je moet bijmengen om de krimp te reduceren. Dat kan je doen met de plankjestest, ik zag laatst een tekst uit de oude wiki voorbij komen waarin dat uitgebreid wordt besproken.

In een week of twee had ik prima leem voor een raaplaag. Zeven is leuk maar is meer voor een toplaag, maar dat hangt ook af van de klei. Kleine steentjes zijn in een raaplaag geem probleem die druk je weg. Als er veel grotere stenen of andere troep in zit wordt zeven een optie.
groet!

Ritsaert
Gebruikersavatar
Pietje
Moderator
Berichten: 3507
Lid geworden op: 04 jun 2012, 22:39
Locatie: Wijbosch
Contacteer:

Re: Leem opslaan, voorbereiden etc

Bericht door Pietje »

Hoi Geertje!
Goed bezig! Ik zou ook wel wat meer tempo zoals bij jullie willen zien... Komt wel weer.
Het is zoals Rits al aangeeft belangrijk dat je weet wat je klei-gehalte is en daarmee welke verhouding klei/zand je wilt. Mijn klei is erg schraal, meer dan 1:2,5 (klei:zand) zit er niet in. Andere klei kan je makkelijk naar 1:4. Dat scheelt ook in de sterkte: in mijn klei zitten dus fracties die niet bijdragen aan een stevige laag.

ik heb een drie oude badkuipen verzameld en daar rouleer ik het leem-voorbereiden in. In de eerste 10 scheppen leem en onder water zetten (regenwater tegen kalkuitslag, voor de raaplaag nog niet zo belangrijk, wel voor de finish), mixen op de hoge stand, en een nacht laten staan. De volgende (met klei van gister ;-) ) mengen met zand (25 scheppen er bij) en op dikte met water brengen. Mixen op de lage stand. Deze kun je heel lang laten staan. Stro er pas in doen als je echt aan de slag gaat. Als de stro langer nat blijft, gaat het rotten / schimmelen / ruiken. Het plakt dan wel beter. Stro hakselen doe ik met de grasmaaier, een baantje maken tussen steigerplanken. Stofmasker op. :lol:

Als ik in mijn eentje werk, dan krijg ik niet meer dan 3 kuipen weggewerkt en staan er 3 kuipen met nieuwe klei in de nacht te weken om de klonten er uit te krijgen. Als het sneller gaat, dan moet je meer mixen om de klonten er uit te halen.

Succes! Leem is heerlijk materiaal, zo vergevingsgezind!
-- We hebben de aarde niet geërfd van onze voorgangers, maar te leen van onze nakomelingen --
Gebruikersavatar
Pietje
Moderator
Berichten: 3507
Lid geworden op: 04 jun 2012, 22:39
Locatie: Wijbosch
Contacteer:

Re: Leem opslaan, voorbereiden etc

Bericht door Pietje »

Alle beveiligings-alarmbellen negeren:
https://portal.ecologieforum.eu/kennisdatabase/3-leem
-- We hebben de aarde niet geërfd van onze voorgangers, maar te leen van onze nakomelingen --
Gebruikersavatar
kockie
Site Admin
Berichten: 8536
Lid geworden op: 28 jan 2006, 17:42
Locatie: Zeddam
Contacteer:

Re: Leem opslaan, voorbereiden etc

Bericht door kockie »

Pietje schreef: 25 jan 2021, 23:46 beveiligings-alarmbellen
Oei, daar moet ik nog mee aan de slag.
Mensen zeggen wel eens dat ik troep verzamel; ik noem mezelf liever een industrieel-amateur-archeoloog die probeert waardevolle artefacten te behouden.
Why should I work harder when I can work smarter
Geertje
Berichten: 126
Lid geworden op: 07 jan 2017, 13:39
Locatie: De Hoeve
Contacteer:

Re: Leem opslaan, voorbereiden etc

Bericht door Geertje »

Ik heb dat document Pietje. Maar waar het mij om gaat: straks heb ik vele, vele m2 te stuken en be-vloeren. En mijn vraag is: hoe kan ik nú de leem het beste bewaren. En evt voorbereiden dus (als ik tijd over zou hebben, HAHAHA) . Maar als ik jullie lees hoeft die voorbereiding niet een jaar van tevoren. Dan kan ik idd volstaan met een paar bad- of metselkuipen tzt. Dank, allen!
Gebruikersavatar
Pietje
Moderator
Berichten: 3507
Lid geworden op: 04 jun 2012, 22:39
Locatie: Wijbosch
Contacteer:

Re: Leem opslaan, voorbereiden etc

Bericht door Pietje »

Ik had 7m3 leem meegekregen, die is bijna op. Als je het op een berg laat liggen, dan op twee dingen letten:
- hou het nat, want een uitgedroogde berg leem (zomer 2018) is alleen met een pikhouweel te bewerken. Nat maken met regenwater, dus geen kalk.
- hou het donker (dus licht-dicht zeil er over). Onkruid groet er namelijk prima. De rucola heb ik laten staan, maar kweek is niet fijn. Padden en mieren vinden het ook een perfect plekje om te wonen.

Als je het droog wilt bewaren, wat natuurlijk veel beter is, dan in brokken. Een laag uitrollen en laten drogen, breken en in een big bag. ik vond het te veel werk. Maar zo wordt de leem van tierrafieno geleverd en die is oneindig lang stabiel zolang 'ie droog blijft.

Geertje, als je met de vloer aan de slag gaat: spaar regenwater op. Of zorg voor een manier om slootwater te filteren. Oh nee, in de zomer is er nergens water te bekennen bij jullie... :roll: :wink:
-- We hebben de aarde niet geërfd van onze voorgangers, maar te leen van onze nakomelingen --
Plaats reactie