Bericht
door Pigion » 22 apr 2016, 04:31
Het lijkt mij dat de discussie over het bouwen met stro op een ander forum thuis hoort en ik geloof ook niet dat Jelle die richting op wil. Ik ben overigens opgegroeid met praktijktesten van branden/smeulend stro. Tot in de jaren 50 waren de daken van boerderijen in het Groningerland voorzien van een rieten dak. Daarvan heb ik zeker een 10 tal in de fik zien gaan, vaak veroorzaakt door kortsluiting in de electrische bedrading, aangelegd in de jaren 20 van de vorige eeuw: stalen buizen met aders van rubber/textiel omvlochten koperdraad. Als zo'n boerderij brandde, was er niets aan te houden en ook niet aan de opgeslagen graanoogst of ouderwetse grote en strobalen, genaaid met ijzerdraad. Voor de jonkies en onwetenden op dit forum, deze strobalen werden gemaakt in een grote stropers, gekoppeld aan aangedreven door de dorsmachine. Aan de ene zijde stond permanent de naaier, die bij een nieuwe stobaal eerst even de stro-aanvoer stopzette, welke vervolgens weer automatische startte. De naaier stak op het goede moment de naald in het perskanaal d.w.z. als de gevormde prop stro in het perskanaal werd gedrukt door de "paardekop" en de perswagen in de achterste stand stond. De perswagen drukt vervolgens de grote dot stro tegen de ingestoken naalden en schoof daarmee ook de ander 2 balen in het perskanaal een stukje verder. Bij het stil zetten van de stro-aanvoer maakte de perswagen 2 loze slagen zonder stro-aanvoer. Was de naaier een slag te vroeg met het insteken van de naalden, dan klapte de perswagen op de onbeschermde wagen en dat betekende op zijn minst verbogen naalden en stagnatie. Er waren altijd ook wel enige reserve naalden in de materialenwagen. Het hele dors-proces werd bijna altijd in akkoordloon gedaan door de 10 man personeel op de dorsmachine, kregen betaald per "mud" koren. Zo'n stagnatie voelden zij in de beurs en de mannen waren dan niet zo aardig tegen de naaier. Deze persoon was daarom altijd de meest ervaren man van de 4 man rond de stropers, soms één die al jaren strobalen had gedragen en (licht) versleten was. Deze grote strobalen wegen ca. 50 kg en het was stevig aanpoten zeker als de balen wat verder weg gedragen moesten worden, ook nog trap op voor de hogere lagen op de "pakken-bult", soms in draf terug . De stro-dragers moesten ook tegen-naaien ( afknippen, knopen en draad terug steken, aan de andere zijde van de stropers. De arbo-wet bestond toen nog niet. De zakkenman had het nog een tikkeltje zwaarder. Een zak graan was 65 kg voor haver en 70 a 75kg voor tarwe. Dat kon oplopen naar 80 a 85 kg voor erwten en bonen. Gelukkig voor hem moest hij meestal niet zo ver dragen (op de nek). Mocht da onverhoopt wel verder zijn, dan moest de boer een extra man leveren. Zakkenmannen waren altijd stevige kerels.
Lag er in zo'n brandende schuur stro in balen opgeslagen, dan kon dit dagenlang smeulen/gloeien. Geen heftige vlammen, doch je kon er niet dichtbij staan door de sterke warmtestraling. Met lange stalen haken werd dan getracht het stro uit elkaar te trekken. Jullie begrijpen wel, voor mij geen stro-huis.
Pigion.
