(Glas)ovenbouw in Kenia

[hotglass]

(Glas)ovenbouw in Kenia. Een direct verslag met een magere G3 modem verbinding.

De voorbereidingen liepen al sinds 2010 maar nu zijn we werkelijk gestart.
Uitgangspunten voor de bouw van deze glasoven(s) zijn:
- De bouw moet mogelijk zijn met plaatselijk geproduceerde en verkrijgbare materialen.
- De gebruikte materialen grotendeels recyclebaar moeten zijn.
- Het brandstof gebruik niet belastend mag zijn voor het leefmilieu.

Om zeker een start te kunnen maken hebben we toch vanuit Europa enkele essentiële materialen vooruit gestuurd.
Hiervan blijkt nu dat dit eigenlijk overbodig is geweest, maar omdat er toch een container met machines en gereedschap
die kant op ging kon het in een moeite door.

De eerste week in Kenia hebben we doorgebracht met zoeken naar de plaatselijke verkrijgbare materialen.
Even googelen of het telefoonboek pakken is er meestal niet bij en dat maakt een zoektocht soms eindeloos.

Na dagen zoeken hebben we een zeer enthousiaste startende ondernemer in vermiculiet ontmoet. Iemand die op zeer inspirerende manier
tracht de Keniaanse bevolking de voordelen van dit materiaal bij te brengen. Mij hoeft hij niet meer te overtuigen, dus ik ga zijn eerste
buitenlandse afnemer worden.
Een andere keus die ik maakte voor de isolatie en bouw van de ovens is 'puimsteen' of 'bims'. Een vulkanisch 'schuimgebak' met gesloten cellen
en een lage soortelijke massa. In Kenia is een van de natuurlijke vindplaatsen rond Lake Naivasha. Daar zitten ook de deels Nederlandse rozenkwekers, die het gebruiken om de vochthuishouding van hun grond te verbeteren.
In straatverkoop overal verkrijgbaar in emmertjes voor een laagje in de bloempot is een pick-up lading tot nu toe onmogelijk gebleken.

Materialen als vuurvaste steen, vuurvaste cement en wat RVS rookgasafvoer waren snel gevonden door een bevriende relatie
maar zijn wel import producten en met name de RVS is peperduur.
Het zaagsel waar ik graag mee werk als toeslagstof voor het maken van hoge temperatuur isolatie delen komt van buurman Egon uit Beieren die ter plaatse een meubelbedrijf bestiert.

Als lage temperatuur bindmiddel voor grote delen van de oven(s) komt de royale tuin van pas.
Deze bestaat uit de voor Kenia zo bekende donkerrode klei die zich na zeven en fijnstampen geweldig laat mengen met zaagsel en vermiculiet.
Na doorkneden met wat water is dit na een paar dagen drogen een keihard isolatielaag. Momenteel ben ik nog de grenzen van de mengverhoudingen aan het zoeken.

[gerard]

@hotglass,

Mooi, gaat het lang gewenste project dus nu echt van start. Leuk ook dat je als glaskunstenaar daar juist op puimsteen stuit. Puimsteen is toch eigenlijk vulkanisch glas i.p.v. steen?
Aangezien je daar nu aan het begin van de lange regentijd bent, weet je dat het er op sommige plekken aardig kan plenzen. Dus mijn tip: Leg de oven nog wel vast aan een ketting. De kans dat ie met hoog water wegdrijft, valt door het gebruik van puimsteen niet uit te sluiten….
Loop je nu overigens ook met dat teiltje op je hoofd om het materiaal aan te voeren? Pas dan op voor het schurende effect, kaalheid ligt dan mogelijk voor je in het verschiet

Hoe dan ook Ed, heel veel plezier en succes daar!

Groet,
Gerard

[hotglass]

Vandaag eindelijk met twee serieuze leveranciers van puimsteen gesproken.
Een leverancier van grote brokken die we zelf moeten fijnhakken en een kweker uit de omgeving van Naivasha
die allerlei gradaties puimsteen verkoopt. De laatste gaan we morgen -op zondag- bezoeken om het geheel te bekijken.
Gelijk een leuk uitstapje na een week in de soms overvolle stad.

@ Gerard - bedankt.
Ja, puimsteen is van vulkanische oorsprong, alleen is het niet altijd glas(achting) maar hier waarschijnlijk wel.
Een kleine test vanmiddag met een flinke gasvlam uit een gas/lucht brander op een blok van baksteen afmetingen leverde
geen enkele verandering op van het materiaal. Goedgekeurd dus voor de buitenisolatie van de oven.
Ook in Duitsland gebruikt men het als isolatiemateriaal en ik kwam op internet zelfs Engelse schoorstenen van puimsteen tegen.
Als deze ovens eenmaal vol zitten met glas zal het wegdrijven wel meevallen, dat legt behoorlijk gewicht in de schaal.
Voor de aanvoer van materiaal heb ik gelukkig reuze charmante assistentie - foto's volgen !- en wat betreft die kaalheid? dat lijkt
inmiddels onvermijdelijk.

Groet

[gerard]

@ hotglass

ik kwam op internet zelfs Engelse schoorstenen van puimsteen tegen.
Groet

Waarschijnlijk bedoel je Isokern, wordt in Scandinavië heel veel gebruikt. Oorspronkelijk Deens, overgenomen door Schiedel (Duitse schoorstenen) en die is volgens mij weer opgegaan in Monier (Frans).

Ga je voor de buitenisolatie alleen leem/puim gebruiken? Dat zal waarschijnlijk beter isoleren dan een leem/puim/zaagsel mengsel. Ook minder krimp verwacht ik.

groet,
Gerard

[hotglass]

uitvallende G3 verbindingen

[hotglass]

@ Gerard
Wat ik tegenkwam op internet is inderdaad Isokern. Daar had ik tot voor kort nog niet van gehoord. Zoiets zal bijna onmogelijk
verkrijgbaar zijn in een land waar kachels alleen voor de sier worden gebruikt. Als speciaal importproduct is zoiets al snel onbetaalbaar.
Hier kiezen we in ieder geval voor de niet geïndustrialiseerde variant van puimsteen-gravel met een natuurlijk bindmiddel.

Mijn bezoek aan Naivasha vandaag leverde een onvrijwillig lunchtijd op van 2,5 uur wat eigenlijk in het geheel geen straf was.
Het wachten werd tenslotte beloond met de komst van een gezellige ondernemer die tegelijk ook op zijn kleinkinderen moest passen.
Hij nam ons direct mee naar zijn puimsteen-groeve en vertelde uitgebreid over zijn bedrijf.
Ik trof een prachtige kalkachtige puimsteen aan met een erg lage soortelijke massa. Meten en wegen doen we in de vorm van het betere schattingswerk. Hij gaat ons twee gradaties leveren - de grove en de kleine gravel- die gemengd naar mijn verwachting een mooie stevige, homogene massa op gaat leveren. We konden een mooie deal maken voor een "3 ton's truckload" wat zo'n 6 á 7 m3 zou moeten zijn.
Als bindmiddel ga ik de plaatselijke rode aarde(klei) nog eens testen en daarnaast wat proefjes doen met kalk.
Ik verwacht bij een goede mix 'in het geheel' geen krimp.

Omdat 6 á 7 m3 wel wat veel is voor de bouw van twee glasovens en een afkoeloven lijkt er ook voor de groentetuin nog genoeg over
te blijven (om uitdroging te voorkomen).

Ed

[gerard]

Ik verwacht bij een goede mix 'in het geheel' geen krimp.Ed

Mee eens, als je een goede mineraalmix hebt zul je nul krimp zien.

groet,
Gerard

[hotglass]

Vandaag eindelijk een bouwplanning gemaakt voor de te gebruiken materialen en gereedschappen.
De tijdsinvulling komt daar nog bij maar het valt absoluut niet mee om de overschakeling te maken
tussen West-Europa en Oost-Afrika. Het ontbrekende stukje pvc pijp ø 150 mm aanschaffen om de
keramische heatriser omheen te vormen kostte vandaag bijvoorbeeld al weer een halve dag.

Het ontwerp is natuurlijk gebaseerd op de RocketStove en om een Heatriser van 90 cm hoog te realiseren
moet ik ongeveer 40 cm de grond in. Daar ben ik dus maar eens aan begonnen. De nieuw gestorte vloertegels
lagen zo aan splinters maar de rode kleilaag eronder is zo hard dat ik die met een pikhouweel te lijf moest

@ Kockie, wat een opluchting dat je de bezem er even doorheen hebt gehaald, je hebt wel erg veel geduld!

[hotglass]

Vanochtend kreeg ik hulp van John, die in de toekomst reparatie en onderhoud aan de GlasRocketOven gaat doen.
De keiharde kleilaag lag er dus zo uit en een eerste laag van gewone baksteen in zand gaf een mooie werkvloer.
Na wat gepuzzel om twee vuurkamers te combineren met één as-kuil is de eerste vuurkamer vandaag toch boven de grond gekomen.
Ook de vloer van de vuurtunnel is gelegd, evenals de vloer van de tweede vuurtunnel en de 'fundering' van de tweede vuurkamer.
Al deze delen bestaan uit vuurvaste steen, eventueel met vuurvaste cement verlijmt. Overal gaat een mooie dikke laag vermiculiet met
klei of cement omheen om zoveel mogelijk warmte in het verbrandingsproces vast te houden.

Vanavond kregen we via familie relaties een zak Jatropha perskoek geleverd
Deze firma heeft Nederlandse wortels(Eindhoven) en een uitgebreide website http://www.diligent-tanzania.com/ van Diligent Tanzania Ltd.over het ecologisch verbouwen en verwerken van de Jatropha noot ten behoeve van bio-diesel.
De perskoek is restmateriaal en lijkt uitstekend bruikbaar als brandstof voor onze glasovens.

De drie wagens die het overige materiaal zouden komen afleveren voor de bouw van de ovens stonden verspreid in de omgeving
allemaal met pech. Het kan zomaar zijn dat ze het morgen weer doen, het was tenslotte dinsdag de 13e.

Ed

[hotglass]

Als je een schattig klein olifantje ziet, komt er altijd een 'Big Mamma' achteraan. Maar dat dit ook voor trucks geldt is weer een nieuwe les.

Plotseling stond er een 7,5 ton's truck voor de deur om de afgesproken 6 á 7 m3 puimsteen te brengen.
Toen de achterdeuren opengingen en 4 man die in bedwang moesten houden kregen we toch wel wat argwaan.
Toen die deuren eenmaal openstonden keken we tegen een dikke 13 m3 puimsteen aan.
De eerste discussie dat het om een 22m3 truck ging en dat we dus die 22 m3 puimsteen moesten afnemen,
(het was uiteindelijk toch niet de schuld van de chauffeur dat ze hem maar half vol konden laden) was redelijk vlot gewonnen.
Daarna besloten we de helft uit te laden en de andere helft in de truck te laten zitten. Dit leverde uiteraard nieuwe discussie op waarbij
allerlei opties de revu passeerden. De optie om de rest van het materiaal uit te laden maar dan zonder betaling achter te laten werd beslist geweigerd.
Toch wilden ze leeg terug rijden maar de leverancier van het materiaal had met vooruitziende blik zijn telefoon uitgezet.
Het laatste voorstel om de chauffeur en z'n bijrijder twee van onze schoppen te lenen zodat ze dan alles mee terug konden nemen,
kon beide heren er uiteindelijk van overtuigen om niet langer tijd te verspillen. De afsluitende poging om ons er van te overtuigen
dat onze schop eigenlijk van hem was hield ook geen stand.

Ik ben nu erg benieuwd hoe de verwerkbaarheid en uiteindelijk het isolatievermogen is.


Ed

[Tim]

Hahahah,

Ik moet smakelijk lachen. Het lijken wel Hollandsche handelaren, mag het een onsje meer zijn?

Tim

[hotglass]

Verbazing vandaag op verschillende fronten.
De medewerkers aan de ovenbouw zijn druk geweest de laatste dagen en het leek me wel tijd om
zo tussendoor een kleine demonstratie te geven van waar ik met de bouw naar toe wil.
Het RocketStove principe demonstreren maakt natuurlijk veel duidelijk en na het zien van de rookvrije
vlammen die zomaar door de 'schoorsteen' omhoog kropen was iedereen razend enthousiast.
(na eerste het gelach om het gepruts van een Europeaan die een vuurtje wil maken)

Voor mij een mooie gelegenheid om met de Jatropha persblokken een eerste test te doen.

Ook de mensen die de werkplaats op krachtstroom aan moeten sluiten kwamen langs en hun gold vooral de verbazing
dat er een Muzungu(blanke) met (hand)werk bezig was.
Het gevatte commentaar van mijn locale glas-partner: "het zijn moeilijke tijden, ook voor een muzungu!

Intussen is de ondergrondse structuur van as-kuil en twee vuurkamers bijna klaar en kunnen we bovengronds beginnen aan de twee heatrisers met isolatie van puimsteen.

Ed

@ Tim die handelsgeest hebben ze dan vast van de Hollandse slavenhandelaren afgekeken, of ?, nee.... dit was een Britse kolonie en de slavenhandel werd vooral aan de westkust gedaan.

[hotglass]

De hele ondergrondse structuur van vuurkamers, burn-tunnels en as-kuil is vandaag ingepakt in een puimsteen-klei-mengsel
Alleen PVC buizen die dienst doen als mal voor de heatriser en de gemetselde toegang naar de as-kuil steken nog duidelijk boven de tegelvloer uit.

De PVC buizen zijn bekleed met een laagje papier en krijgen nu hun eerste jas van een mengsel van klei, chamotte en zaagsel.
In een keer één meter recht omhoog lukt ook met een heel droog mengsel niet maar wat dunne stroken katoen lossen dat voorlopig weer op.
Het is de bedoeling dat de aangebrachte kleimassa na het droogstoken tot een vuurvaste steen gebakken wordt.

Om de glasoven multifunctioneel te kunnen gebruiken heb ik in dit ontwerp gekozen voor twee stookkamers en twee heatrisers die ondergronds
samenkomen in één as-kuil en bovendien aangesloten worden op één schoorsteen. Door ze als het ware in serie te schakelen verwarmt de ene
oven de andere oven voor tot basis temperatuur van (?) 750ºC. De rookgassen van de eerste oven gaan door de tweede oven naar de afkoel-oven
en daarna pas de pijp uit. Als de tweede oven nodig is kan die bijgestookt worden dmv de tweede stookkamer en eigen heatriser.

Ik verwacht dat het geheel vooral in het begin een behoorlijk lastige balans gaat krijgen in luchtstroom met veel risico op valse trek.
Op diverse plekken komen eenvoudige luchtschuiven om die luchtbalans wat bij te sturen.

------Is er iemand op het forum bekend met eerder gebouwde samengestelde Rocket Stoves?

Vandaag zijn ook de RVS rookgas afvoeren afgeleverd. Netjes uit 0,7 mm plaat rond gewalst en gepuntlast met binnenin een tweede stuk
rond gewalste en gepuntlaste plaat, die in het volgende deel geschoven kan worden.
Zo'n bestelling is heel wat anders als de luxe van even wat pijp in het boodschappenwagentje mikken.
Maar ik moet toegeven dat de behoefte aan kachel met schoorsteen bij een vrijwel constant 26 graden buitentemperatuur ook heel wat minder is.
Een huis isoleer je dan ook het best door het in de schaduw van een boom te bouwen, van blokken zandsteen of beton.

Ed

[Dutch John]

Verbazing vandaag op verschillende fronten.

Hallo Ed,

Wij lezen hier ook vol verbazing, maar gretig mee. Chapeau!

Hoe je de ovens wilt schakelen ontgaat me deels. Misschien kun je een schetsje maken? Als je de tweede oven gaat bijstoken, koelen de rookgassen, afkomstig van de eerste oven, de hete gassen van tweede stookkamer? Ik zou in dat geval zeker een klep tussen de twee ovens zetten, met een bypass direct van oven 1 naar de schoorsteen.

Groet,
DJ

[hotglass]

Vandaag was iedereen aan het bellen met elkaar, tenminste......er was geen doorkomen aan op het net.
Het lijkt het verkeer wel.

Ha D John,

Ik heb er maar een serieuze schets van gemaakt. Een klep tussen de twee ovens lijkt me inderdaad een goede keus.
Op die manier kan ik de balans wat bijsturen en kan ik altijd de eerste oven repareren en de tweede blijven stoken.
Een by-pass ga ik niet direct maken, maar wel de voorbereiding om direct uit de top van de oven(een deel van) de rookgassen af te voeren.
Als een oven niet gestookt wordt, moet alles uiteraard afgedicht worden om geen valse trek te veroorzaken.
Met regelklep H open, verwarmen de rookgassen de afkoel-oven, staat de klep dicht dan koelt die oven weer langzaam af.



De twee heatrisers staan inmiddels bekleed en ingepakt te wachten op hun volgende laag. Ik heb gemerkt dat ondanks de papierlaag de PVC buizen behoorlijk vast zitten in de klei-laag, het verwijderen van die buizen gaat dus nog spannend worden.

Ed