Pagina 1 van 6

buitenhuis Baltische staten: materiaalkeuze? tips?

Geplaatst: 25 aug 2019, 22:20
door rijpezweer
Beste allemaal,

Ik ben nieuw hier. Mijn partner en ik plannen een eco-buitenhuisje in haar Baltische geboortestreek. We hebben er enkele hectaren grond met 3 fasen-elektriciteitsaansluiting en een héél krap budget. Hebben je tips rond budgetvriendelijk ecologisch werken?


* Structuur. We twijfelen tussen semi-zelfdragend strobalen of houtskelet. Wat zou jij doen?
* Buitenmuurisolatie wordt strobaal of - in het geval van houtskelet- kalkhennep.
* Binnenafwerking buitenmuur wordt lokale leempleister bij stro als buitenmuurisolatie, of niets bij kalkhennepisolatie.
* Binnenmuren worden zowiezo kalkhennep.
* Dakisolatie wordt allicht papiervlokken, tenzij zelf vullen met kalkhennep praktisch haalbaar en goedkoper blijkt.
* Vloerisolatie wordt allicht papiervlokken.
* Buitenafwerking wordt planken onbehandelde lariks of behandeld spar. Tips over budget- en milieuvriendelijk behandelen welkom.
* Verwarming. Mits goede isolatie moet elektrische verwarming in eerste instantie volstaan. Het huisje zal vooral in de zomer bewoond worden...
* Warm water. In eerste instantie moet een elektrische doorstromer volstaan. We voorzien ruimte voor een ruim buffervat en thermische zonnepanelen.
* Arbeid. Het zou goed uitkomen als een lokaal bevriend koppel het meeste werk kan doen. Die zijn heel handig, maar geen professionelen. Hun tijd in de zomer is ook beperkt. Ze hebben meer tijd in de winter. Ik kan zelf meebouwen gedurende twaalf weken per jaar.

Het huisje moet ook als vakantiehuisje voor gasten kunnen dienen, in eerste instantie enkel tijdens de zomer.

Wat denk je? Heb je enige tips?

rijpezweer

P.S. Enkele bijzonderheden over de regio:
* Ongelofelijk rijk aan degelijk en goedkoop hout, ook hoogwaardig vochtbestendig hout zoals lariks.
* Verwarming is traditioneel op hout. Enkele goede ambachtslui bouwen traditionele massa-ovens.
* Degelijk stro is er in overvloed, maar wel haast enkel op ronde balen, niet in blokbalen en al helemaal zelden in kleine blokbalen.
* Hennep is populair in een andere regio van het land. Hennepscheven zijn relatief vlot en echt goedkoop te verkrijgen, maar moeten wel 200km vervoerd worden.
* Natuurlijke hydraulische kalk ben ik nog naar op zoek. Je kan het wel vinden, maar ik heb nog niet echt een goeie lokale producent gevonden...
* Bouw gebeurt hier traditioneel vooral in hout, maar steen komt ook voor.
* In Wit-Rusland is er een heel goedkope fabrikant van glasschuimgranulaat die vlot naar hier levert.
* Van november tot eind maart kan het hier heel koud zijn. De bouwsector ligt dan grotendeels stil. Kalkhennep laten drogen doe je dan niet zomaar...

P.P.S. Naar de andere kant van Europa vliegen om een eco-huisje te bouwen klinkt wat contradictorisch. Ik ben me ervan bewust...

Re: buitenhuis Baltische staten: materiaalkeuze? tips?

Geplaatst: 25 aug 2019, 23:31
door Pietje
Hoewel ons huis niet heel eenvoudig te bouwen is, en niet heel ecologisch-klein, is het wel goedkoop, en met huis-tuin-en-keukengereedschap gemaakt. Je kan ons blog lezen als je wilt.

Ik heb het niet zo met kalk. Duur, lastig in gebruik en drogen, agressief, beperkt houdbaar. Geef mij maar leem. En stro in een houtskelet. Leem gaat prima in Portugal, hier in NL is het een beetje op het randje.

Re: buitenhuis Baltische staten: materiaalkeuze? tips?

Geplaatst: 26 aug 2019, 08:28
door rijpezweer
Dag Pietje,

Bedankt voor de reactie! Ik heb je blog eens grondig bekeken. Heel knap project! Het is ook een héél stuk ambitieuzer dan wat wij voor ons zien.

Leem kan ook in het verre noorden aan de buitenkant van het gebouw echt goed werken, als brandremmer op strobalen, onder houten beplanking dan. Opbouw van buitenmuren van binnen naar buiten: leempleister, stro, leempleister, raamwerk, houten buitenbeplanking.

Qua fundering willen we absoluut werken zonder beton. Dat worden autobanden met lokale keitjes erin gepropt. Die kant van het verhaal is duidelijk.

Mijn grootste dilemma zit bij het houtskelet. Mijn relevante kennis en ervaring zijn heel beperkt. Ik wil dat houtskelet dus graag zo eenvoudig mogelijk houden, maar als het kan toch anderhalve verdieping hoog bouwen. Dat levert een aanzienlijke besparing op: een compactere fundering en een compacter dak voor dezelfde bewoonbare oppervlakte..

Houten ringbalken voor een semi-zelfdragend strobalen gebouw, dat lukt wel. De kolommen om die samen met het (onder)dak omhoog te houden en dan te laten zakken tot op de dragende strobalenlaag, dat ook. Daaromtrent heb ik me diep genoeg ingelezen, heb ik een spikkeltje ervaring en uitgetekende voorbeelden. Alleen zit je wel in een andere klimaatzone met meer sneeuwlasten. De vraag is of een semi-zelfdragende structuur van anderhalve verdieping ook daar voldoende draagkracht heeft...

Een dragend houtskelet in de stijl van https://www.irishvernacular.com/step-by-step.html zie ik me ook nog wel bouwen. Alleen vereist dat aanpassingen om het gewicht van anderhalve verdieping strobalen plus sneeuwlasten te dragen. Het ontbreekt me aan de achtergrond om die stabiliteit uit te rekenen, en ik ben nog geen uitgetekende voorbeelden tegengekomen.

Als iemand tips heeft...

rijpezweer

Re: buitenhuis Baltische staten: materiaalkeuze? tips?

Geplaatst: 28 aug 2019, 18:51
door SanderL
Doorstromer of thermische zonnepanelen voor het maken van warm sanitair water zou ik niet doen.
Je hebt ruimte zat, dus genoeg plaats voor pv. Ik zou een 2ehands daalderop boiler aanschaffen en die met de energie uit pv panelen verwarmen. Dat is onderhoudsvrij en goedkoop in aanschaf. Wel iets duurder dan een doorstromer, maar je verdient wellicht ook geld met stroom terugleveren als je weinig water gebruikt. Met de stroom kun je ook nog andere dingen doen..
Thermische panelen en een geschikt boilervat is veel duurder in aanschaf en onderhoud.

Re: buitenhuis Baltische staten: materiaalkeuze? tips?

Geplaatst: 03 sep 2019, 03:24
door Lieve
Ik heb enkele jaren geleden met erg veel plezier, deze landen bezocht.
Vooral buiten de dorpen heb ik herinneringen aan vrij kleine kleurrijke huisjes.
Ik zou eerder naar de typische Baltische bouwstijl gaan.
Het heeft weinig zin, Nederland naar Estland te willen verhuizen.

Re: buitenhuis Baltische staten: materiaalkeuze? tips?

Geplaatst: 18 sep 2019, 00:21
door rijpezweer
Dag Sander,
SanderL schreef: 28 aug 2019, 18:51 Doorstromer of thermische zonnepanelen voor het maken van warm sanitair water zou ik niet doen.
Je hebt ruimte zat, dus genoeg plaats voor pv. Ik zou een 2ehands daalderop boiler aanschaffen en die met de energie uit pv panelen verwarmen. Dat is onderhoudsvrij en goedkoop in aanschaf. Wel iets duurder dan een doorstromer, maar je verdient wellicht ook geld met stroom terugleveren als je weinig water gebruikt. Met de stroom kun je ook nog andere dingen doen..
Thermische panelen en een geschikt boilervat is veel duurder in aanschaf en onderhoud.
Dankjewel voor de interessante denkpiste!

Het huis zal zeker niet voltijds in gebruik zijn, maar eerder een drietal maanden per jaar, vooral in de zomer. In de toekomst valt ook in de winter intensiever gebruik te verwachten.

Misschien is het daarom ecologischer (en goedkoper) om in eerste instantie helemaal geen panelen te leggen en het sanitair warm water puur op netstroom te verwarmen? Al dan niet met boiler...

Als je aanknopingspunten hebt om een en ander te becijferen, graag!

Re: buitenhuis Baltische staten: materiaalkeuze? tips?

Geplaatst: 18 sep 2019, 00:43
door rijpezweer
Dag Lieve,
Lieve schreef: 03 sep 2019, 03:24 Ik heb enkele jaren geleden met erg veel plezier, deze landen bezocht.
Vooral buiten de dorpen heb ik herinneringen aan vrij kleine kleurrijke huisjes.
Ik zou eerder naar de typische Baltische bouwstijl gaan.
Het heeft weinig zin, Nederland naar Estland te willen verhuizen.
Dank voor je inbreng. Een stukje Nederland naar Koerland verhuizen gaan we als Belgen al zeker niet doen :-) In eerste instantie hadden we trouwens een traditionele boerderij op het oog, maar die viel af door administratieve problemen...

Elke streek heeft wel haar tradities. Die willen we zeker laten meespelen. Een voorbeeld daarvan is het dak, dat we echt graag in houten leien willen leggen. Over houten gevelbeplanking twijfelen we nog. Er veel te zeggen voor lastdragend in strobalen met kalkpleister als afwerking.

Heel veel houten huizen van duurzamen lokale houtsoorten zijn er hier zonder verf. Andere zijn traditioneel "Zweeds" rood geverfd. Je kent de kleur wel uit de Pippi Langkous-films :-)

Kalk was ook populair als mortel en als bezetting. Er waren hier nog niet zo heel lang geleden een hele reeks traditionele kalkbranders. Jammer genoeg bestaan die niet meer.

Aan de binnenkant zijn de definiërende elementen in veel huizen nog steeds kachel en kookvuur. Die traditie verwerken zal niet evident zijn. We hebben immers ook de ambitie om ons huisje ooit als gastenverblijf te gebruiken. Dan moet je bezoekers toch iets van comfort kunnen bieden. Een massakachel kan je niet iedereen zomaar laten aansteken...

Re: buitenhuis Baltische staten: materiaalkeuze? tips?

Geplaatst: 06 okt 2019, 22:04
door benthuis
  • Hout resten voorradig
  • Niet constant bewoont
  • Basis verwarming voor gasten
Ik zeg: BIOMEILER

Frank heeft dit toegepast in zn "buitenkasteel", ook hier te vinden. Verder op http://biomeiler.nl

Re: buitenhuis Baltische staten: materiaalkeuze? tips?

Geplaatst: 26 okt 2019, 22:20
door rijpezweer
De biomeiler lijkt naar mijn smaak te veel onderhoud te vragen, maar ik sta er op je te bedanken voor het creatieve meedenken!

Het heeft me allezins op het spoor gezet van een (minimaal) horizontaal geothermisch captatienet. Zou ik daarmee mijn huisje hier in het koude noorden vorstvrij kunnen houden? De voorgeschreven funderingsdiepte hier is 1.4m. -30°C is hier niet superongewoon op het koudste van de winter...

Hoe ziet het allereenvoudigste systeem met horizontaal captatienet eruit? Hoe passiever de componenten, hoe beter! Hoe kan ik dat berekenen?

Re: buitenhuis Baltische staten: materiaalkeuze? tips?

Geplaatst: 27 okt 2019, 17:49
door rijpezweer
Ik zit qua verwarming te denken aan een ander alternatief dat een aantal onder jullie ook zeker al moet gekieteld hebben. Ik probeer het even te omschrijven:

* een eenvoudige pelletmodule (boiler of kachel) met regelbare automatische aanvoer
* een voorraad pellets voor een volledig stookseizoen
* zelfbouw massakachel eromheen met eventueel buffervat warm water
* eenvoudige sensorinput (temperatuur in huis, pelletvoorraadstand, vrije ruimte aslade, aan het branden, vermogen branden, ...) met generieke hardware naar openhab of soortgelijke vrije/open source software
* eenvoudige sturing pelletmodule (aanvoer, ontsteking, instellen vermogen, ...) en eventuele pompen via openhab of soortgelijke vrije/open source software

Het ideale resultaat zou dan een paar mooie resultaten geven:
* vrij eenvoudigs
* relatief goedkoop
* grotendeels stralingswarmte (efficiënt en duurzaam)
* volledig onder controle zonder te moeten vertrouwen op een resem dure en moeilijk te vervangen componenten van één fabrikant

Heeft iemand suggesties rond fabrikanten van pelletmodules, elektronica en dergelijke meer? Bij een eerste zoektocht kwam ik uit bij een Poolse fabrikant, plum.pl.

Re: buitenhuis Baltische staten: materiaalkeuze? tips?

Geplaatst: 08 nov 2019, 23:30
door rijpezweer
Ik had het allemaal veel te ingewikkeld gemaakt. Het concept rond verwarming evolueert nog, maar het stabiliseert. Zoals het er nu naar uitziet wordt het:
- We gaan zeer goed nadenken over welke warme ruimte we willen in de winter.
- Enkel dat kleine gedeelte van het huis gaan we héél goed isoleren: hellend dak, muren, kelder. Hopelijk levert dat niet te veel vochtproblemen op...
- In het geïsoleerde deel van het huis herbruiken we de centrale warme muur (rookkanalen!) en herbouwen we de traditionele houtkachel. Alleen al het jaarlijkse dunnen van het bos op ons perceel moet ons ruim de winter doorhelpen!
- Voor sanitair warm water kiezen we een eenfasige elektrische doorstromer.
- We experimenteren met langgolvige infraroodpanelen en reflecterende isolatie. De badkamer is daarin de eerste kandidaat, want die gebruik je niet lang.

Klinkt dat al niet wat logischer?

Hebben jullie bemerkingen omtrent condensatie en vochtproblemen bij grote verschillen in isolatie binnen hetzelfde gebouw?

Re: buitenhuis Baltische staten: materiaalkeuze? tips?

Geplaatst: 09 nov 2019, 08:12
door Paul Joosten
rijpezweer schreef: 08 nov 2019, 23:30- Voor sanitair warm water kiezen we een eenfasige elektrische doorstromer.
Hoeveel warm water heb je nodig en met welk temperatuurverschil? Ik heb een 3x16A doorstroomboiler voor de douche, die levert maar net aan voldoende warmte om met een debiet van 6L/min het water tegen de 40° te krijgen.

Re: buitenhuis Baltische staten: materiaalkeuze? tips?

Geplaatst: 09 nov 2019, 09:19
door ritsaert snijder
Moeilijke problematiek lijkt inderdaad veel op de problematiek van het huis van Frank in Stunzel (grote huis in Duitsland). Een kleine goed geïsoleerde doos maken in het huis die je droog houdt met behulp van Tempurierung (zie huis van Frank).

Zorgen dat je het huis goed vochtbestendig maakt. Goede ventilatie en goede vochtbestendige bouwmaterialen. En heel goed in de gaten houden!

Zeker niet voor leem kiezen want dat is een ramp in een vochtige omgeving (bv in de herfst in een onverwarmd huis). Kalkstuuc en kalkhennep zijn goed conserverend en vochtbestendig. Kalk kan je onder water bewaren in een metseltrog en wordt dan alleen maar beter. Kalk is goed verwerkbaar, maar je moet gewoon even weten wat je doet. Goede kwaliteit hout gebruiken en rekening houden met het extra werken van het hout.

De verwarming is een probleem apart. Dat zie je bij Frank ook. Biomeiler is heel lastig. Pelletkachel lijkt me relatief duur. Het hangt er van af welke periodes je moet overbruggen. Is het huis in de winter niet verhuurbaar?

Electrische panelen zijn stroomslurpers. Reflectie kan je gebruiken in je isolatie maar gecombineerd.

Re: buitenhuis Baltische staten: materiaalkeuze? tips?

Geplaatst: 09 nov 2019, 13:54
door rijpezweer
Paul Joosten schreef: 09 nov 2019, 08:12
rijpezweer schreef: 08 nov 2019, 23:30- Voor sanitair warm water kiezen we een eenfasige elektrische doorstromer.
Hoeveel warm water heb je nodig en met welk temperatuurverschil? Ik heb een 3x16A doorstroomboiler voor de douche, die levert maar net aan voldoende warmte om met een debiet van 6L/min het water tegen de 40° te krijgen.
Voor een doorstromer is vooral het debiet en het temperatuurverschil belangrijk. Eén douche met spaarkop is genoeg. Ik dacht zelf ook aan 40°C en 6l/minuut. Hij hoeft niet tegelijkertijd in de keuken of elders water te leveren.

Voor een boiler moet ik ook rekening houden met het totale vereiste volume. Twee personen en een douche van 8 minuten elk, dus 100l moet volstaan.

In het geval van een boiler weet ik dat vriestemperaturen in huis ernstige schade opleveren. Het is nog maar de vraag of ik de leidingen én de boiler voldoende kan leeglaten met een geautomatiseerde aftapkraan (openhab).

Zou dat probleem zich minder stellen bij een doorstromer? Kan je die zo plaatsen en instellen dat daar _geen_ water in achterblijft na het leeglaten van de waterleiding?

Re: buitenhuis Baltische staten: materiaalkeuze? tips?

Geplaatst: 09 nov 2019, 14:27
door rijpezweer
ritsaert snijder schreef: 09 nov 2019, 09:19 Moeilijke problematiek lijkt inderdaad veel op de problematiek van het huis van Frank in Stunzel (grote huis in Duitsland). Een kleine goed geïsoleerde doos maken in het huis die je droog houdt met behulp van Tempurierung (zie huis van Frank).
Ik lees me hier verder in in.
Zorgen dat je het huis goed vochtbestendig maakt. Goede ventilatie en goede vochtbestendige bouwmaterialen. En heel goed in de gaten houden!
Zeker niet voor leem kiezen want dat is een ramp in een vochtige omgeving (bv in de herfst in een onverwarmd huis).
Daar geef je me een prachtige tip mee. Dankjewel! Zo had ik het nog niet bekeken, maar wat je zegt klinkt heel logisch!
Kalkstuuc en kalkhennep zijn goed conserverend en vochtbestendig. Kalk kan je onder water bewaren in een metseltrog en wordt dan alleen maar beter. Kalk is goed verwerkbaar, maar je moet gewoon even weten wat je doet.
Doel je met conserverend vooral ook op de schimmelwerende effecten van kalk?

Jij zou kalkhennep als binnenisolatie wand gebruiken?

Het dichtste bij NHL-kalk dat ik in Letland iets of wat eenvoudig kan vinden is Sakret HML, een cementvrije vezelversterkte ademende kalkpleister voor gebruik in historische gebouwen. Daar zal allicht ook kalkhennep mee te brouwen zijn.

Hennepscheven zelf worden in Letland zelf actief geproduceerd. Kalkhennep is dus zeker een mogelijkheid!

Hoe zou je de wandopbouw zien met maximale isolatie en ventilatie? Nu is het:
- kalkpleisterlaag in slechte staat
- massief hout
- "teerpapier"
- iets van latwerk met te weinig isolatie
- asbestcementpaneel

Aan de buitenkant zou ik in elk geval graag zoveel mogelijk met hout afwerken: beplanking of houten leien. Daaronder genoeg ventilatie, zoveel is duidelijk. Dampopen isoleren, dat is ook duidelijk. Maar de rest van het verhaal zie ik nog niet duidelijk: buitenisolatie rechtstreeks op het massiefhout? welke? of andere opbouw?
Goede kwaliteit hout gebruiken en rekening houden met het extra werken van het hout.
Dat is in de Baltische staten gelukkig geen probleem.
De verwarming is een probleem apart. Dat zie je bij Frank ook. Biomeiler is heel lastig. Pelletkachel lijkt me relatief duur. Het hangt er van af welke periodes je moet overbruggen. Is het huis in de winter niet verhuurbaar?
Kortverhuur in de winter moet kunnen en willen we op termijn zeker proberen. Op dit moment is het echter speculeren of dat ook lukt.

Onze vrienden en tegelijkertijd buren kunnen wel eens om de zoveel tijd het huis boven vriestemperatuur komen stoken in de winter. Gemiddelde minimumtemperatuur in januari en februari is -5°C. Koude nachten tot -14°C.
Electrische panelen zijn stroomslurpers. Reflectie kan je gebruiken in je isolatie maar gecombineerd.
Ik dacht aan langgolvige infraroodpanelen in specifiek de badkamer als experiment. Ik heb grondig het boekje van Kris De Decker en stichting De twaalf ambachten over stralingswarmte gelezen. Dat lijkt een goeie manier om bij een relatief lage luchttemperatuur voor korte tijd een aangename gevoelstemperatuur te leveren. De dingen zouden ook maar beperkt gebruikt worden: op de zeldzame koude zomerdagen, en in de weinige dagen in tussenseizoen en winter dat het bewoond is. Daarom lijkt dit me een aanvaardbaar compromis.