EROEI, de Energy Cliff en Complexiteit

[ritsaert snijder]

Wat is het technische wereldbeeld precies en hoe werkt dat? Ik zie dat meer als een systeem wat zichzelf in stand houdt en wat vervolgens voeding geeft aan een technisch wereldbeeld;
* de techniek lost alles op
* complex en nieuw is beter
* consumptief, alles na 4 jaar vervangen
enzovoorts

Het systeem
* specialisatie
* scheiding tussen uitvoering en ontwerp
* ontwerp op het kantoor, onderhoud is beperkt tot het uitwisselen van onderdelen, reparaties bestaan niet meer
* producten gemaakt door een robot en niet gemaakt om aan te sleutelen

Zolang grondstoffen en energie goedkoop zijn zul je dit systeem niet doorbreken. We kunnen ook niet anders. De hele technische kant van onze maatschappij is hierop ingericht.

[mro]

Wat is het technische wereldbeeld precies en hoe werkt dat? Ik zie dat meer als een systeem wat zichzelf in stand houdt en wat vervolgens voeding geeft aan een technisch wereldbeeld;
* de techniek lost alles op
* complex en nieuw is beter
* consumptief, alles na 4 jaar vervangen
enzovoorts

Het systeem
* specialisatie
* scheiding tussen uitvoering en ontwerp
* ontwerp op het kantoor, onderhoud is beperkt tot het uitwisselen van onderdelen, reparaties bestaan niet meer
* producten gemaakt door een robot en niet gemaakt om aan te sleutelen

Zolang grondstoffen en energie goedkoop zijn zul je dit systeem niet doorbreken. We kunnen ook niet anders. De hele technische kant van onze maatschappij is hierop ingericht.

Samen met een kleine biolandbouwer(<1Ha) ben ik al een tijdje bezig met het bouwen van een kleine elektrische landbouwmachine op maat van deze landbouwer. (opensource en zo)

We trachten zoveel mogelijk onderdelen te recupereren: motor en sturing van elektrische rolstoel, wielen van oude brommers,...

Langzaam maar zeker maken we vooruitgang en het is plezant.

Nu maakte ik mij onlangs de bedenking dat websites zoals kickstarter altijd gaan over geld inzamelen. De ontwerpers gebruiken dan dat geld om hun idee uit te werken. Nu vroeg ik mij af of er ook een variant op kickstarter bestaat die werkt zonder geld maar waar men wel kennis(tijd) en recuperatiemateriaal kan doneren/uitwisselen.

[mro]

Is toch een vrij plausibel scenario? Sommige oude mensen verkindsen ook voordat ze sterven. Vergelijk de geboorte, groei en aftakeling van fossiele energie met een mensenleven. Of vergelijk het met andere hoogstaande beschavingen uit de historie. Zelfde patroon.

Groet,
DJ

Eigenlijk zouden we als maatschappij een paar oefeningen 'op het droge' moeten doen.

- Een weekje geen internet.
- Een weekje niet kunnen tanken.
- Een weekje geen drinkwater uit de kraan.
- Een weekje geen elektriciteit uit het net.
....

Kunnen langzaam opbouwen: eerst 1 met de keer, dan verschillende combinaties maken, dan niets meer.

Goed analyseren en zien wat voor problemen en (hopelijk) bijhorende oplossingen er opduiken.
De mens is creatief als het moet

[deleted]

Wat is het technische wereldbeeld precies en hoe werkt dat?

Voor te beginnen is het een wereldbeeld. Dwz hoe de mens naar de wereld kijkt. Hoe hij de werkelijkheid ervaart.
Overigens bedoelt men daar meestal geen heel bewust denkproces mee, maar eerder een evidentie van waaruit men denkt, verwacht, handelt. Iets wat als te evident ervaren wordt om in vraag te stellen. (wat het water is voor de vis)

Quinn geeft het simpel weer: de Takers' kijk op de wereld is: "de wereld behoort aan de mens"; de Leavers hun wereldbeeld is: "De mens behoort tot de wereld".

De Takers, of in het algemeen de moderne mens, heeft deze grondhouding tov de werkelijkheid door een erg dominante verwetenschappelijking en vertechnisering van het 'denken' zelf.
Wij hebben (en steeds meer) sinds de oudheid al de neiging de werkelijkheid (proberen)wetenschappelijk te vatten.
Wiskunde, fysica, chemie, noem maar op zijn wetenschappelijke modellen die een bepaald stuk van de Wereld verklaren/beschrijven/bestuderen. De uitkomsten van die wetenschappen zijn in het algemeen de "waarheid" voor de mens.

Er is echter een nadeel aan deze methode: het reduceert de werkelijkheid en daarmee de 'waarheid' tot het wetenschappelijk model. Een vorm van reductionisme dus. Wat bijvoorbeeld niet 'meetbaar' is, wordt plots genegeerd. Ook wordt vergeten dat de modellen slechts een stuk van de werkelijkheid beschrijven. Het zijn modellen!
Een tweede nadeel aan dit wetenschappelijke denken is dat ze de werkelijkheid abstraheert en volledig 'objectiveert'. Zelfs de subjecten worden herleid tot een verzameling kwantificeerbare/meetbare eigenschappen.
Ten derde leiden die eerste twee nadelen er toe dat de mens zijn denken reduceert tot een 'berekenend denken'. (sociale, morele, emotionele, waarderende argumenten worden kaltgestellt)
De wereld verwordt dan een voorraadkamer waar de mens neemt wat hij nodig heeft. Efficiëntie, opbrengst, kosten-baten zijn de enige maatstaf waar de 'waarheid' aan gemeten wordt. Door dit wetenschappelijk denken(objectiveren= tot object maken) en de maatstaf 'efficiëntie' heeft ook de weg geëffend voor een explosieve ontwikkeling van Techniek en Technologie.

Techniek/Technologie op hun beurt hebben ook weer een grote invloed op de 'efficiêntie' waarmee de mens ingrijpt in de wereld. Maar ze hebben daarnaast ook nog een grote invloed op z'n werreldbeeld: niet zelden zal men processen in de werkelijkheid gaan vergelijken met de laatste technische uitvinding. In de 18eEeuw zag men overal de gelijkenis met de radaren van een klok, in het begin van de 19eEeuw werd dat de stoommachine. Tegenwoordig moet je overal de vergelijking met een computer of netwerk aanhoren. Techniek/Technologie is dus een verdere reductie van de werkelijkheid tov het wetenschappelijk denken(dat ook al reductionistisch is). Enerzijds omdat technologie vaak de reductie is van het bruikbare/aanwendbare/commercialiseerbare deel van de wetenschap is, maar ook omdat de technologie op haar beurt zelf ook weer de kijk op de werkelijkheid beïnvloedt. Wij ervaren de wereld bijvoorbeeld als erg 'maakbaar'. (vooruitgangsgeloof)

Deze manier van denken (=de werkelijkheid willen objectiveren) plaatst de mens ook duidelijk 'buiten/boven' die wereld en leidt via bovenstaande logica tot een 'efficient' gebruik van die wereld. Vandaar het wereldbeeld van de Takers: "De wereld behoort aan de mens".

Ga vandaag maar eens na wat de discussies zijn bij de milieuproblemen:
Zoveel ° warmer.
Zoveel meer/minder CO2.
Zoveel meter zeespiegelstijging.
Zoveel olievoorraad.
Zoveel overbevolking.
Zoveel m2 landbouwgrond.
Zoveel uitstoot per afgelegde km.
...
Zowel voor-als tegenstanders hanteren een technisch wereldbeeld waarbij de eigenschap die voor de mens nuttig/gevaarlijk/... is wordt gemeten. Alsof de werkelijkheid/wereld de voorraadkamer is van de Taker en kan gereduceerd worden tot wat nuttig is voor de mens.


G

[Ernest Dubois]

Hier meer info.

Turning Point, F. Capra

Film: Mindwalk

Nexus, Plexus, Sexus, Henry Miller

[deleted]

Nexus, Plexus, Sexus, Henry Miller

Of moet dat de mindset weergeven die men wel eens kan ervaren aan het eind van een forumpost:
Who The Hell reads it anyway ?

G

[JantjeV8]

Ik vind wel dat er heel erg een holbewonersfeer ontstaat.

[Tim]

Jantje,

Dat komt omdat we alleen kunnen denken in wat we al weten.

Tim

[frans]

- Een weekje geen internet.
- Een weekje niet kunnen tanken.
- Een weekje geen drinkwater uit de kraan.
- Een weekje geen elektriciteit uit het net.

[deleted]

Ik vind wel dat er heel erg een holbewonersfeer ontstaat.

Wat bedoel je hiermee ?

@Ernest: Mijn vraag was serieus: Zegt Miller ook iets over het technisch wereldbeeld ?


G

[Ernest Dubois]

Ik ga zoeken door mijn aantekenen als dat is wat je om vraagt, maar tenminste indirect wel, daar gaat het in hoofdzaak aan Nexus Plexus, Sexus, "de automatons", is een van zijn jaren 30 vdve uitdrukkingen.
Bovendien is het niet wat ironische om alleen technische kritiek op de technische of Cartesiaan of mechanistische denkbeeld te gebruiken? Is het niet een goed idee om met andere epistemologische uitgangspunten behalve de wetenschappelijk op zo'n kwestie te benaderen? Denk jij dat Henry Miller is hier niet relevant?

Who The Hell reads it anyway ?

G

Dit is zo, maar daarom heb ik ook de film daarbij gezet.

[deleted]

Ik ga zoeken door mijn aantekenen als dat is wat je om vraagt, maar tenminste indirect wel, daar gaat het in hoofdzaak aan Nexus Plexus, Sexus, "de automatons", is een van zijn jaren 30 vdve uitdrukkingen.
Denk jij dat Henry Miller is hier niet relevant?

Ik weet het niet. Ik ben/was niet bekend met Henry Miller. Een korte blik op wikipedia ( https://nl.wikipedia.org/wiki/Henry_Miller ) deed me voorzichtig besluiten dat je hem er bij wijze van practical joke had aangeplakt ...

Bovendien is het niet wat ironische om alleen technische kritiek op de technische of Cartesiaan of mechanistische denkbeeld te gebruiken? Is het niet een goed idee om met andere epistemologische uitgangspunten behalve de wetenschappelijk op zo'n kwestie te benaderen?

Dat zou inderdaad ironisch kunnen zijn, maar ik vind niet dat ik dat doe (al laat ik me graag van het tegendeel overtuigen).
In mijn opinie heb ik niet zozeer een fundamentele kritiek op het technisch/cartesiaans/mechanistisch denken of denkbeeld, maar wél op het absolute karakter ervan. Maw: dat soort denken is niet waardeloos of slecht, maar zou beter slechts één element zijn van ons denken/afwegen/beslissen/ingrijpen.
Het absolute karakter is -tegenwoordig- bovendien zo algemeen en onbewust geworden dat ik het eerder als 'het' algemeen wereldbeeld beschouw dan als 'een' denkbeeld.
Daarom zou ik in het algemeen een 'technische kritiek' op eender welke kwestie ook niet waardeloos of ironisch vinden, maar wel als dit de enige benadering van de kwestie zou zijn. (hetgeen vandaag juist met alle kwesties gebeurt)
Maar daarom de vraag aan jou : waar lees je die louter technische kritiek ? En welk andere (epsitemologische) benadering had je in gedachten ?

G

[Ernest Dubois]

In hoofdlijnen epistemologische benaderingen:
Religieus
Wetenschappelijk
Kunst
Meer buiten deze 3 kan ik niet bedenken en dat laatste verdwijnt onder het alomvattend onderdrukkende dominantie van het kapitalisme.

En inderdaad, ik lees geen louter technische kritiek van jouw. Ik bedoelde voor mezelf, het was ironische als ik alleen de kritiek van de natuurkunde voorleggen en niet een kunstenaar of voor wat dat betreft een monnik zoals Thomas Merton.

[deleted]

In hoofdlijnen epistemologische benaderingen:
Religieus
Wetenschappelijk
Kunst
Meer buiten deze 3 kan ik niet bedenken en dat laatste verdwijnt onder het alomvattend onderdrukkende dominantie van het kapitalisme.

Religie zou van een ander wereldbeeld kunnen vertrekken. Maar eigenaardig genoeg hebben de meeste grote Godsdiensten het technisch wereldbeeld gewoon overgenomen in hun leer. Groepen die dat niet deden, de Amish bijvoorbeeld, zijn kleine splintergroepen gebleven.

Kunst vind ik een moeilijke. Ik denk wel dat het 'kunstwerk' in een andere relatie staat tot de werkelijkheid dan bijvoorbeeld wetenschappen, maar heb toch de indruk dat 'kunst' die zienswijze niet kan projecteren/stempelen op het wereldbeeld zoals wetenschappen dat doen/kunnen. De alternatieve kijk van kunst (op de wereld: bv belang van schoonheid, belang van subjectiviteit, dialoog met het publiek, plaats voor eigen invulling, ...) lijkt me daarom beperkt te blijven tot de context van de kunst zelf. Hoe zie jij dat ?
De laatste systematische reactie/kritiek tegen de industrialisering en de daarmee samengaande specialisering en vervreemding van de arbeid kwam volgens mij van de Arts-and-Crafts-beweging. En ook die werd uiteindelijk opgeslokt door de megamachine.

Misschien is er inderdaad nog een uitweg om de menselijke scheppingsdrift te kanaliseren: Terug naar een ethos van kwaliteit boven kwantiteit en terug naar het belang van het proces ipv louter het eindprodukt. Is dat niet het idee achter Zen? Niet enkel de beeldhouwer die de steen bewerkt, maar ook de steen die de beeldhouwer vormt.

G

[Dutch John]

Hear, hear:

It probably also needs to be pointed out that I’m actually very much in favor of renewable energy technologies, and have discussed their importance repeatedly on this blog. The question I’ve been trying to raise, here and elsewhere, isn’t whether or not sun and wind are useful power sources; the question is whether it’s possible to power industrial civilization with them, and the answer is no.

Thus the conversation that needs to happen now isn’t about how to keep power flowing to the grid; it’s about how to reduce our energy consumption so that we can get by without grid power, using local microgrids and home-generated power to meet sharply reduced needs.We don’t need more energy; we need much, much less,

Hele artikel: http://thearchdruidreport.blogspot.nl/2 ... cking.html

Groet,
DJ